Poznaj swój mindset i sprawdź, jak z nim pracować!

Organizacja nie dotyczy wyłącznie przestrzeni zawodowej, czyli Twojej pracy i biura, a jej przejawy znajdziesz w różnych dziedzinach swojego życia. Wszystko, co robisz, wynika z pewnych (mniej lub bardziej znanych Ci) schematów, dlatego poruszam ten temat, ale tym razem w kontekście mindsetu. Czym on tak właściwie jest i w jakich sytuacjach go wykorzystujesz? Wszystkiego dowiesz się z tego artykułu. Pokażę Ci też na przykładzie, jak działają schematy i w jaki sposób możesz z nimi pracować, aby zmieniać swoją rzeczywistość. Nie tylko tą organizacyjną.

Jestem ciekawa, czy wiesz, czym tak naprawdę jest bohater dzisiejszego wpisu, czyli mindset? Czy miałaś wcześniej do czynienia z tym terminem? Na pewno spotkałaś się z powszechnymi stwierdzeniami, że organizacji można się nauczyć w kilka dni. Być może znasz formułki, typu:

Bądź pewna siebie!

Zastosuj technikę pomodoro, to pomoże!

Nie rób (tego czy tamtego), a wtedy wszystko zadziała!

Jak wiele razy to słyszałaś?
I co ważniejsze: czy takie wskazówki rzeczywiście się sprawdziły?

Myślę, że dla ludzi, którzy są odporni psychicznie i mają bardzo mocne fundamenty osobowościowe – takie rzeczy są absolutnie oczywiste. Nie stanowią dla nich żadnego problemu i wszystko umieją łatwo wdrożyć. Niestety (i o tym mówią badania) odsetek tych ludzi jest bardzo mały. 92% osób już po 2 tygodniach porzuca swoje postanowienia noworoczne (pisałam o tym w artykule o celach na Nowy Rok).

Możliwe więc, że Ty również należysz do wspomnianej większości, która ma wyzwanie z tym, żeby się zorganizować.

Wróćmy teraz do tego, czym jest odporność psychiczna, o której wcześniej wspomniałam: stanowi ona zestaw cech i umiejętności, które pozwalają nam radzić sobie w trudnych sytuacjach.

Co w naszym codziennym życiu może być taką trudną sytuacją?

• Brak możliwości zorganizowania się,
• Otaczające Cię rozpraszacze,
• Niski poziom skupienia,
• Nie działające (choć dostępne) narzędzia,
• Brak umiejętności negocjacyjnych,
• Trudność w jasnym komunikowaniu swoich oczekiwań,
• Brak pewności siebie w stawianiu granic.

W naszym mózgu wszystko to zostaje zakwalifikowane jako trudna sytuacja. Zdaniem psychologów przeciętny człowiek nie chce takich nieprzyjemnych sytuacji. To jest logiczne. Z drugiej strony to odporność psychiczna pozwala tego stresu uniknąć lub go znacząco ograniczyć.

Dlaczego więc jedni się organizują, a drudzy nie? Jak to jest, że część realizuje swoje cele, a pozostali odrzucają je w kąt?

Amerykański socjolog, profesor Aaron Antonovsky, przeprowadził swojego czasu badania nad osobami, które przeżyły holocaust. Analizował zatem bardzo ekstremalną sytuację, w której nie ma się zupełnie kontroli nad własnym życiem, ani możliwości zrobienia czegokolwiek. Jego badania pokazały jasno, że fakt przeżycia obozu koncentracyjnego był przede wszystkim zasługą odporności psychicznej. Pojawia się zatem pytanie: co dało im taką wewnętrzną siłę?

Otóż odporność psychiczna u tych osób, składała się z 3 elementów:

1. Wypracowania umiejętności zrozumienia wydarzeń i swojej aktualnej sytuacji.
2. Wytworzenia zaradność wobec tego, co można kontrolować.
3. Włożenia w ten proces ogromnego zaangażowania.

Bardzo dobrze obrazuje to pewien cytat z książki „Człowiek w poszukiwaniu sensu” Viktora E. Frankla. Te słowa oddają istotę egzystencji i to, co naprawdę jest w życiu ważne:

Wielka rola odpowiedzialności znajduje swe odzwierciedlenie w imperatywie kategorycznym logoterapii, który brzmi: żyj tak, jakbyś żył po raz drugi i tak, jakbyś za pierwszym razem, postąpił równie niewłaściwie, jak zamierzasz postąpić teraz. Według mnie, nic nie jest w stanie bardziej pobudzić człowieka do wzięcia odpowiedzialności za swoje życie, niż powyższa maksyma. Po pierwsze skłania ona do wyobrażenia sobie, że teraźniejszość to przeszłość, a po drugie pokazuje, że przeszłość można w każdej chwili zmienić i naprawić.

Autor pokazuje, jak przetransformował swoje blokady, nawyki i schematy w obliczu trudnej sytuacji.

Jak działa mindset?

Kiedy następuje jakieś zdarzenie, uruchamia się mindset, czyli:

Schemat, łączący myśli, emocje, wspomnienia i reakcje, powodując to, co za chwilę zrobimy. Determinuje zatem nasze działanie, po którym pojawia się efekt.

zdarzenie ⇒ mindset ⇒ działanie ⇒ efekt

Jeśli mielibyśmy szukać mindsetu, to znajdziemy go dokładnie w pniu mózgu, gdzie mieszczą się też najbardziej pierwotne ośrodki warunkujące przeżycie. W cyklu życia dołączają do niego różne doświadczenia, a więc ośrodki kształtują się dalej.

Mindset jest więc zbiorem wszystkich schematów i mechanizmów automatycznych, które nabyliśmy, a następnie ukształtowaliśmy na drodze swojego życia. To one determinują, czy w danej sytuacji działamy, jak reagujemy, jakie decyzje podejmujemy i jakie towarzyszą temu emocje.

Czy znasz teorię, zgodnie z którą jeśli się nie organizujesz, to powinnaś popracować nad przekonaniami i to uwolni Twoją energię? A potem wystarczy tylko być systematyczną 😊

Niestety na przestrzeni ponad 15 lat mojego doświadczenia wiem, że tego typu wskazówki nie są skuteczne. Nadal bowiem ilość osób, które nie idą do przodu, nie wykorzystują swojego potencjału i nie są pewne siebie – jest ogromna! Dlatego przekonania nie rozwiążą problemu, ponieważ mindset jest znacznie większym zestawem elementów, wykraczającym poza same przekonania. One są tylko częścią układanki schematów. Kiedy więc zajmiemy się nim wybiórczo, trudno oczekiwać spektakularnych efektów.

Żeby zrozumieć swój schemat, musisz poznać jego źródło i dowiedzieć się, z czego on wynika. Bez tego nie jesteś w stanie pójść dalej. Dlatego 92% osób tak szybko porzuca swoje postanowienia noworoczne. Wydaje nam się, że rozwiązujemy problem, a tylko rozprawiamy się z jego objawem, zamiast dotrzeć do samej istoty i pożegnać go raz na zawsze.

Jeśli na problem z organizacją próbujesz odpowiedzieć planerem, aplikacją czy motywacyjnymi wskazówkami, to łatasz dziury. Trochę jak polskie drogi 😊

Gdzie szukać źródła Twojego mindsetu?

Mindset wynika z różnych sytuacji, które spotykają Cię na przestrzeni życia oraz reakcji, jakie wobec nich przybierasz. Znajdziesz tam wszystkie zdarzenia, które bardzo mocno utrwaliły się w Twojej głowie.

A skoro źródłem schematów są przebyte sytuacje, to chciałam zwrócić Twoją uwagę na ważną kwestię. Wcale nie musimy mieć tutaj do czynienia z trudnymi, traumatycznymi doświadczeniami, jakie zapisują się w postaci schematów. Bardzo często są to sytuacje zupełnie nieuświadomione! Podkreślałam wielokrotnie, że mózg jest leniwy, więc, zamiast szukać nowego rozwiązania, wybiera takie, które kiedyś już przetestował. Dlatego w kontekście nawyków mówimy o automatyzmach.

Czy warto znać swoje źródło schematów?

Zdecydowanie TAK!

1. Pozwala nazwać to, co Cię spotyka. Istnieją nawet badania mówiące, że jeśli nasz mózg ma bardzo silne emocje względem jakiejś sytuacji, to żeby móc je zmienić, potrzebuje to zwerbalizować. W ten sposób znacznie łatwiej jest wszystko rozłożyć na czynniki pierwsze, zgodnie z podejściem procesowym, którego jestem zwolenniczką.

2. Źródło umożliwia zidentyfikowanie naszych emocji. Ich nazwanie w tym szybko pędzącym świecie pozwala się zatrzymać i po prostu dostrzec. A wyparcie prowadzi jedynie do wewnętrznych konfliktów.

3. Pozwala dopasować do danego schematu konkretne rozwiązania. W ten sposób możemy znaleźć to, co pozwoli dany schemat przebić.

4. Zrozumienie źródła daje szerszą perspektywę na swoją pracę i całe życie. Przybliża nas do własnych reakcji i jesteśmy w stanie działać lepiej.

W świecie trenerskim nie określa się nawyków jako: „dobre” i „złe”. Mówię często, że są one wspierające lub niewspierające. Dlatego pytam osoby, z którymi pracuję o denerwujące ich nawyki. Aby dotrzeć do źródła schematu, trzeba czasem wywołać w sobie pewne emocje. Wywołując napięcie, możemy zobaczyć, o co tak naprawdę chodzi.

W tym miejscu podzielę się z Tobą obiecanym przykładem, który pokaże, jak można dotrzeć do źródła problemu, a następnie spróbować dobrać do niego indywidualne rozwiązania.

Przykład będzie dotyczył organizacji pracy i pochodzi z prowadzonego przeze mnie szkolenia. Dotyczy uczestniczki, która zgłosiła, że nie do końca umie się zorganizować. Dysponowała wprawdzie narzędziami, ale przeskakiwanie między zadaniami sprawiało, że niczego nie umiała doprowadzić do końca.

Zaczęłyśmy analizować jej nastawienie do siebie. Pojawiły się myśli, że jest beznadziejna, nie wystarczająco dobra do tej pracy i nie zasługuje na swoje stanowisko. Towarzyszył jej strach, lęk oraz spadek poczucia własnej wartości, a więc wachlarz emocji negatywnych.

Kiedy zaczęłyśmy rozkładać ten schemat na czynniki pierwsze i przeanalizowałyśmy wszystko procesowo, okazało się, że źródłem schematu w jej przypadku jest sytuacja, która miała miejsce, kiedy ta młoda kobieta była dzieckiem. Nie miała trudnego dzieciństwa, jednak proste z pozoru sytuacje przełożyła się na jej reakcje. Kiedy wykonywała prace plastyczne, otrzymywała od mamy krytykę zamiast pochwał. Zdała sobie wtedy sprawę, że w rywalizacji z siostrą nigdy nie będzie wystarczająco dobra.

Wtedy to wytworzył się w niej schemat, że nie ma sensu kończyć zadań, bo gratyfikacja za nie nigdy nie nadejdzie. A lęk przed oceną, zwyciężał. Utrwalił się w niej na tyle, że stosowała go zupełnie automatycznie. Kiedy zrozumiałyśmy źródło, mogłyśmy dopasować pod tą uczestniczkę szkolenia konkretne rozwiązania, co oczywiście się stało.

Jak widzisz, nie trzeba wielkich problemów, żeby utrwalić w nas niewspierające schematy.

Mówię Ci o tym, bo często w tym naszym szybko pędzącym świecie – instynktownie podążamy za różnymi osobami, gubiąc się po drodze. Zapominamy o tym

Jak pracować ze schematami i mindsetem?

Masz do dyspozycji 2 ścieżki: możesz to zrobić sama lub z przewodnikiem. Zacznijmy od pierwszego wariantu. Przygotowałam dla Ciebie 5 kroków, które warto podjąć:

1. Zatrzymanie się na danej sytuacji i towarzyszących jej emocjach.
2. Wychwycenie momentu: „aha”.
3. Analiza swojego schematu.
4. Stworzenie indywidualnego planu.
5. Działanie.

Wiedza daje pewną motywację i pozwala otworzyć oczy. Natomiast praktyka transformuje nas do zmian, których potrzebujemy.

Drugą opcją jest praca nad schematami ze wsparciem, które daję Ci w kursie: Mindset Rozwoju Organizacji, gdzie w 5-dniowym laboratorium procesowym będziemy pracować nad docieraniem do źródeł, analizą i dopasowywaniem rozwiązań do Twoich schematów. Organizuję to wydarzenie w bardzo kameralnej grupie, która pozwoli skupić się na wyzwaniach wszystkich uczestniczek. Właśnie tam tkwi potencjał zmiany, do której chciałabym Cię zaprosić!