Komunikacja jest niezwykle wymagającym procesem. Popełniamy w niej wiele błędów, często nawet nie zdając sobie z nich sprawy. O poruszenie tematu komunikacji proszono mnie już od dawna. Nadszedł czas, by dokładnie się z nim zmierzyć. Zacznijmy zatem od podstaw i przyjrzyjmy się, jakie błędy w komunikacji popełniasz: ja, Ty i z reguły wszyscy. Skąd się one biorą? Czym się objawiają?
Jak zapewne wiesz, a jeśli nie wiesz, to pozwól, że Ci przypomnę. Komunikacja odbywa się tak naprawdę na dwóch istotnych poziomach: werbalnym i niewerbalnym. Oprócz słów, pisemnej treści, przekazujemy sobie jeszcze mnóstwo różnych rzeczy, drogą niewerbalną. Gestami, wzruszeniami, barwą głosu, drganiem ciała. Cała masa mikro sygnałów, która dociera do odbiorcy przekazu. Warto mieć tego świadomość. Zwłaszcza że jedno idzie w parze z drugim.
Według A. Mehrabiana (irańskiego psychologa) znaczenie komunikatu jest zawarte w:
7% w słowach
38% w brzmieniu głosu (ton. modulacja)
55% w środkach niewerbalnych (mowa ciała)
Skoro tak, to mowa ciała ma szczególne znaczenie w jakości odbioru naszego przekazu. Czy zatem, jeśli mowa ciała nie współgra z wypowiadanymi do odbiorcy przekazu słowami, to czyż to już nie jest błędem w komunikacji? Zdecydowanie tak! Lecz o błędach za moment.
Zanim jednak to chciałabym wytłumaczyć jeszcze jedną rzecz. Jako Terapeutka Integracji Świadomości, przywiązuje duże znaczenie do kolejności pracy nad zmianą. A zatem, jeśli chcemy zmienić komunikację, musimy zachować prawo kolejności i ważności. Dlatego pochylmy się nad rodzajami komunikacji.
3 rodzaje komunikacji
Komunikacja intrapersonalna – TY kontra TY
To w dużym skrócie, Twój wewnętrzny monolog między mindsetem, emocjami i oceną samej siebie. Kim jesteś, jaki/jaka jesteś, jak żyjesz, jakie decyzje podejmujesz, jakie masz fundamenty, co o sobie myślisz, jak do siebie mówisz, jak reagujesz – Twoje wewnętrzne JA.
Wszystko to, co mówisz i myślisz o sobie, ma ogromne, wręcz fundamentalne przełożenie na to, jak komunikujesz się dzień po dniu z innym. Rozwijająco czy oceniająco?
Komunikacja Interpersonalna – TY kontra KTOŚ (1:1)
Ten rodzaj komunikacji, to wymiana werbalna i niewerbalna między dwojgiem ludzi, by przekazać sobie myśli, zadania, uczucia.
Oprócz rozmówców są tu obecne także ich filtry percepcyjne. Ich źródła można doszukać się już w naszym dzieciństwie. To twoje wychowanie, nabyte w tym czasie przekonania (a może i stereotypy), wartości, nawyki, nastawienie czy przeżyte doświadczenia. Taka pigułka rodzinnego domu zmieszana z otoczeniem, w którym dorastaliśmy. Szkołą, koleżanek z podwórka, spotkanym na drodze dorastania osobom. To wszystko zapisuje się w naszym mindsecie.
W dorosłym życiu, TO wszystko (ten bagaż!) staje się Twoimi osobistymi filtrami percepcyjnymi, które przekładasz na postrzeganie rzeczywistości, odbieranie komunikatów, a nawet sposób nadawanego przez Ciebie przekazu.
Jak nakładamy JE na komunikację ❓ Uproszczony przykład:
❌ Mówimy do innych w sposób, jaki do nas mówiono.
❌ Używamy w wypowiedziach słów, które najczęściej od innych słyszeliśmy i prawdopodobnie nie były dla nas przyjemne.
❌ Boimy się postawić granicę w rozmowie, bo będąc dzieckiem nie mogliśmy do końca wyrażać siebie.
Mało tego, OWE filtry stanowią swoistą barierę, którą mózg włącza, jako mechanizm obronny. Wszystko po to, by uniknąć większego wysiłku i zabezpieczyć funkcję przeżycia.
By przybliżyć Ci kwestię barier percepcyjnych, koniecznie obejrzyj to nagranie:
Komunikacja grupowa – TY kontra GRUPA (1:xxxxxxxxxx)
Z kolei ten rodzaj komunikacji polega na tym, że grupa wymienia się myślami, dzieli się wiedzą, informacjami i ideami. Odbywa się to za pomocą różnych kanałów i różnych narzędzi – komunikatory, smsy, mmsy, video, itd.
KOLEJNOŚĆ MA ZNACZENIE!
Skoro już wiesz, jakie są rodzaje, to zapewne się zastanawiasz, dlaczego wcześniej wspomniałam o ważności jej kolejności. Otóż, jeśli chcemy:
– komunikować się z ludźmi prywatnie czy służbowo,
– delegować im pewnie zadania,
– mieć autorytet i budować swoją pozycję w firmie,
– realizować ustalone cele, projekty zarządzając zespołem,
najpierw musimy sięgnąć w głąb siebie.
Gdy zaczynam pracować z ludźmi podczas szkoleń lub sesji 1:1, najczęściej te osoby o sobie samych mówią najgorzej. Jak zatem, mając niską samoświadomość i szacunek do siebie, chcemy by nasze komunikaty docierały do innych? Jedno wyklucza, drugie. Z tego powodu i widzę największe w tym efekty, ja uczę, by najpierw zawracać do siebie. Zawróć, zatrzymaj, poznaj i zbuduj nowy schemat komunikacji. Jak możesz to zrobić, dowiesz się nieco dalej.
Pomijając ten fakt, już robisz pierwszy, poważny błąd na drodze zmiany swojej komunikacji.
To jakie błędy w komunikacji popełniasz TY?
Warto sobie uświadomić, że skoro mamy bariery (filtry percepcyjne) to na ich bazie popełniamy także błędy komunikacyjne. Przejdź ze mną przez poniższą listę i sprawdź, które błędy popełniasz Ty.
Niejaki Thomas Gordon (amerykański psycholog i psychoterapeuta) opracował tak zwaną “brudną dwunastkę”, czyli listę blokad utrudniających poprawną komunikację. Wyróżnia wśród nich między innymi:
1. KRYTYKOWANIE
2. PRZEZYWANIE
3. STAWIANIE DIAGNOZY / ANALIZOWANIE
4. CHWALENIE POŁĄCZONE Z OCENĄ
5. ROZKAZYWANIE
6. GROŻENIE / STRASZENIE
7. MORALIZOWANIE
8. WYPYTYWANIE
9. UDZIELANIE RAD / DORADZANIE
10. ODWRACANIE UWAGI / ROZPRASZANIE
11. LOGICZNE ARGUMENTOWANIE
12. USPOKAJANIE
Gdy zaczynałam analizę ich, do owej listy dopisałabym jeszcze 7 dodatkowych:
13. BRAK SŁUCHANIA
Dużą trudnością jest dziś posłuchać drugiej strony i usłyszeć, co ona faktycznie próbuje nam przekazać. Podczas rozmowy często jesteśmy tak skupieni na swojej racji, swoim przekazie, że zapominamy o drugiej stronie. Czasem to słuchanie w kontekście współpracy zwłaszcza zespołowej kończy się gadaniem jednej strony. Słyszę, to co chcę usłyszeć.
14. SŁOWA SOBIE, CIAŁO SOBIE – ERROR SYSTEMU
Pomijanie komunikatów niewerbalnych – jeśli skupiamy się wyłącznie na słowach, bardzo łatwo będzie nas oszukać lub wprowadzić w błąd. Z drugiej strony ludzie często nie mają odwagi, aby od razu mówić o wszystkim bezpośrednio, nieświadomie mogą sprawdzać, czy nasze zainteresowanie i uwaga są na tyle autentyczne, aby zapewnić im poczucie bezpieczeństwa.
15. UOGÓLNIANIE
Generalizowanie (nigdy, zawsze, wszyscy, wszędzie, nigdzie), pozbawiające dostępu do różnorodności w wypowiedzi. Do przypisania konkretnym osobom cech lub zachowań. Nie daje żadnej informacji zwrotnej. Wręcz całkowicie zamyka odbiorcy komunikatu jakąkolwiek szansę odniesienia się czy choćby dyskusji.
„Ty nigdy nie wiesz jak zrobić to zadanie!”
„Baby to są jednak głupie, nie rozumieją, jak się negocjuje”
„Wszyscy uważają, że jesteś beznadziejny na tym stanowisku”
16. BRAK AKCEPTOWANIA PERSPEKTYWY INNYCH
Nieumiejętność porzucenia swojej perspektywy może sprawić, że rozmówca poczuje się niezrozumiany, zagubiony, niemądry. Doprowadzi to do tego, że zacznie się bronić, może atakować, a nawet będzie unikał jakiegokolwiek kontaktu. Nawet wzrokowego.
17. DYCHOTOMICZNE MYŚLENIE (inaczej czarno-białe)
Polega na rozumieniu, opiniach lub ocenianiu zdarzeń, ludzi, ogólnych zjawisk za pomocą skrajności. Zapominamy wówczas o istnieniu całej palety barw kolorów i odcieni znajdujących się pomiędzy tymi kolorami. Czyli, ze skrajności w skrajność!
18. DOMYŚL SIĘ!
Niestety ten błąd jest główną domeną kobiet. I to pisze kobieta! Niestety tak jest. Ile razy chciałam, oczekiwała wręcz, by ktoś przeczytał o co mi chodzi. Najlepiej, bez tego zbędnego pitu pitu i bezsensownych spotkań.
Jakoś tak jest, że dzięki naszej umiejętności multitaskingu, czyli łączenia wielu rzeczy w jedno, robienia w tym samym momencie, chcemy, aby koledzy w pracy (lub partnerzy w domu!) odczytywali nasze intencje, emocje i najlepiej polecenia. Mamy takie skryte oczekiwania, że skoro my tak mamy, to może i oni powinni. Rzeczywistość jest jednak inna.
19. BRAK CELU
Każda rozmowa ma jakiś cel. W pracy omawiamy tematy, analizujemy raporty, robimy burzę mózgów. Nawet pogadanka przy kawie ma jakiś cel: poplotkować. Szykując się do rozmowy z kimś, najczęściej idziemy na żywioł, bez planu i bez pomysłu na przeprowadzenie tejże rozmowy.
Świetnie! Znasz już rodzaje komunikacji, źródła popełnianych błędów i w dodatku wiesz już (mam nadzieję!), jakie Ty błędy w komunikacji popełniasz. Czas się zatem pochylić nad pierwszymi krokami zmiany w komunikacji.
Jak to zrobić?
Sporo dobrych porad i ćwiczeń znajdziesz w tym oto nagraniu👇
Powiązane artykuły
Zasady komunikacji, o których warto pamiętać!
Na co warto zwrócić uwagę w komunikacji? Jakie są najważniejsze zasady i jak je stosować? Sprawdź w tym nagraniu. Obejrzyj wideo https://youtu.be/s26WmwSCt1c Dołącz do wyzwania „Buduj komunikację w pracy” pokaż szczegóły Powiązane artykuły
Jak komunikować/delegować zadania innym?
Zastanawiasz się, jak komunikować polecenia, zadania współpracownikom❓ Umiejętność delegowania niektórych zadań pracownikom jest dziś kluczowa. Obciążenie zadaniami wzrasta. Nadeszła pora uwolnić Twój czas dzięki odpowiedniej komunikacji do innych. Skuteczna komunikacja, może być tym, co zadecyduje o Twojej porażce lub sukcesie
Czym są bariery percepcyjne w komunikacji?
Błędy w komunikacji nie biorą się znikąd. One pojawiają się już w naszym dzieciństwie. To twoje wychowanie, przekonania, wartości, nawyki, nastawienie czy przeżyte doświadczenia. To wszystko staje się Twoimi osobistymi filtrami percepcyjnymi, które przekładasz na postrzeganie rzeczywistości, odbieranie komunikatów. Filtry percepcyjne jakie nakładamy
